Toprak ve iklim isteği, ılıman iklimin yağışlı bölgelerinde ve kara ikliminde yetişen ayçiçeği tek yıllık bir bitkidir. Toprak sıcaklığı 8-10 derecede tohumları çok iyi çimlenir. Ayçiçeği fideleri - 4 dereceye kadar dayanaklıdır. Kazık kök yapısı olan ayçiçeği birçok tarla ürününe oranla kuraklığa daha dayanıklıdır ve en iyi 21-24 derece sıcaklıkta yetişir. Tohumlarının çimlenebilmesi için ve yetişeceği toprak türü açısından fazla seçici değildir. Ancak derin su tutma özelliği oldukça iyi ve organik madde bakımından zengin olan topraklarda verim artar. Ayçiçeğinin üretimi ağır yapıdaki killi ve kumsal topraklarda iyi drenaj sağlandığı takdirde yapılabilmektedir. Ancak tuzlu topraklarda tohumlarında yağında azalmalar görülür. Ayçiçeği en iyi asitliği pH 6.0 ile 7.2 olan topraklarda yetişir.

Sonbahar toprak işlemesi, tohum yatağının iyi hazırlanabilmesi için toprağı havalandırmak, önceki bitkiden kalan sap artıklarını gömmek, yabancı otları temizlemek ve toprakta biriken suyu artırmak ayçiçeği üretiminde oldukça önemlidir. Bu nedenle ekimden önce toprak önceki bitki hasat edildikten sonra 20-25 cm derinliğinde soklu pulluk ile her yıl farklı derinlikte olacak şekilde sürülmelidir.

İlkbahar toprak işlemesi, ayçiçeği bitkisinin düzgün bir şekilde çıkması için nemli bir tohum yatağı olması gerekir bu nedenle ilkbahar mevsiminde toprak tava geldiği zaman tarla ilk olarak kazayağı ardından, diskaro, tırmık ya da yaylı tırmık ile derinliği 10-15 cm olacak şekilde işlenmeli tohum ekimine hazır hale getirilmelidir.

Ekim zamanı, bu tek yıllık bitkinin ekimi toprak ısısına bağlı olarak değişir. Toprak ısısı 8-10 derece olduğunda ekilebilen ayçiçeğinin sıcaklığın daha yüksek olduğu durumlarda tohumlarının çimlenmesi daha önce gelişir. Ayçiçeği bitkisinin ekimi ilk olarak Güneydoğu Anadolu ve Ege Bölgesinde mart aylarında daha sonra nisan ayında Karadeniz, Orta Anadolu ve Marmara Bölgesinde, mayıs da ise Doğu Anadolu Bölgesinde yapılır.

Tohumluk, ayçiçeği üretiminde tohumluk büyük bir öneme sahiptir. Daha önceki yıllarda üretimde kullanılan açık tozlanan çeşit günümüzde yerini hibrit (Melez) ayçiçeği ne bırakmıştır.

Ekim şekli, tohumların ekimi hassas havalı mibzerler kullanılarak yapılmaktadır. Bu mibzerler sayesinde tohumların sıra arası, ekim derinliği ve sıra üzeri oldukça kolay ayarlanabilir, bitki seyretme tekniğine gerek kalmaz ve tohum miktarından tasarruf sağlanır.

Sulama, ayçiçeği ekilen tarlada yeteri miktarda rutubet yoksa çıkış sulaması yapılmalıdır. Bitki çıktıktan sonra topraktaki faydalı su azaldığında bitkiler solgunluk gösterebilir. Bu durumda 15 gün ara ile 1-2 defa tarla sulanmalıdır. Erken gelişme döneminde olan ayçiçeği ilk olarak yağmurlama yöntemi ile çiçeklenme ve sonrası dönemlerde ise sulamalar karık yöntemi ile yapılmalıdır.

Gübreleme, doğru bir gübreleme yöntemi için ilk olarak toprak analizi yapılması gerekir. Ayçiçeği üretiminde genellikle azot, fosfor ve potasyumlu gübreler ilk toprak işlemesi yapıldığında yani ilkbahar mevsiminde tarlaya gübre dağıtma makinesi ile verilebilir ve daha sonra kaz ayağı ile ekim derinliğine karıştırılır.

Hasat ve depolama, ayçiçeği bitkisi yağışlı ve sıcak havalarda ve ekilen tohumun çeşidine bağlı olarak çiçeklendikten 45-60 gün sonra iyice olgunlaşmış olur ve hasadı yapılabilir. Ayçiçeği bitkisinin hasat zamanı geldiği zaman bitkinin tablaları, yaprakları ve sapları kuruyarak kahverengi hal alır. Ayçiçeği hasadı biçerdöver ile uygun yükseklikte ve uygun zamanda yapılmalıdır. Hasat edilen tablaların taneleri rutubetli olduğunda depolama yapılmadan ürün mutlaka kurutulmalıdır. Emniyetli ve doğru bir depolama yapmak için ayçiçeği tanelerinin Rutubet oranı %95'ten fazla olmamalıdır.

1 Yorum Yapılmış "Ayçiçeği Üretimi"