{ "title": "Ayçiçeği Hastalıkları", "image": "https://www.aycicegi.gen.tr/images/aycicegi-hastaliklari-2647.jpg", "date": "20.01.2024 17:36:20", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "Ayçiçeği hastalıkları, ayçiçeği günümüzde yağ bitkisi olarak yetiştirilen önemli bir bitkidir. Özellikle Trakya bölgesinde halkın önemli bir geçim kaynağıdır. Ayçiçeği yetiştiriciliğinden elde edilen sıvı yağ, bitkisel yağlar arasında kalite olarak ilk sıralarda yer alır. Bu yüzden tarımına ayrı bir önem verilir. Ancak Ayçiçek yetiştiriciliğinde dikkatli olunması gerekir. Ayçiçeği hastalıkları alınan verimi düşürebileceği gibi, yağın kalitesini de olumsuz etkileyebilir.

Ayçiçeği hastalıkları nelerdir?

Ayçiçeği mildiyösü: bu ayçiçeği tarımında görülen en önemli mantar hastalıkları arasında yer alır. Bu hastalık bitkinin normal gelişimini engeller. Boy uzaması olmadığı için bodur kalır. Aynı zamanda yapraklarda sararma, alt kısımlarında beyaz toz zerrecikleri meydana çıkar. Hastalığın bulaşması toprakta olan bitki atıklarından ve tohumlardan çok kolay olur. Taban suyu yüksek olan bulaşık tarlalarda bu hastalık yüzünden yeniden ekim yapılması gerekir. Bu hastalıktan korunmak için, ekimde dayanıklık türler tercih edilmelidir. Hassas türlerde tohumlar ekimden önce metalaxyl etken madde içeren ilaçla mutlaka ilaçlanmalıdır. Bitki artıklarının da tarladan uzak tutulması ve ekim nöbeti yapılması faydalı olur.

Solgunluk: bu hastalık kök boğazı çürüklüğü olarak görülür. Bitkide sap ve öz dokuda kurumaya neden olur. Bitkinin çiçeklenme zamanında solgunluk hastalığı ortaya çıkar. Bitkinin üst yapraklarında aniden solma ve sararma ortaya çıkar, damar içlerinde siyah lekeler oluşmaya başlar. Ayçiçeği hastalıkları arasındaki solgunluk hastalığıyla mücadelede sağlıklı bitkilerle ekim nöbeti yapılması gerekir. Dayanıklı olan türler ekilmeli, hasta olan bitkilerin kökleri uzaklaştırılarak yakılmalıdır.

Ayçiçeği pası: bu hastalık çoğunlukla geç ekim yapıldığında, çiçeklenmenin ardından ortaya çıkar. İlk aşamada pas püstülleri yaprağın altını etkiler. Ardından yaprağın bütün yüzeyini kaplar. Hastalığın mücadelesinde dayanıklı biti türleri ekilmelidir. Ayrıca erken ekim yapılarak, ekim nöbeti yapılmalıdır.

Ayçiçeği yaprak lekeleri: bu hastalığın etkenleri oldukça fazladır. Lekelerin bir kısmı erken gelişme döneminde, bir kısmı da gelişme döneminin ilerisinde ortaya çıkabilir. Hastalıkla mücadelede en önemli unsur dayanıklı çeşitlerin ekiminin yapılmasıdır.

Gövde ve tabla çürüklüğü hastalığı: Ülkemizdeki en yaygın ayçiçeği hastalıkları arasında yer alır. Enfeksiyon çiçeklenmenin ardından yağan fazla yağışlardan sonra, toprakta olan skleroitlerin çimlenmesiyle oluşan sporların havayla taşınması sonucunda oluşur. Hastalık etmeninin talaya yerleşmesiyle, kısa sürede tablada çürüme başlar. İlk belirtilerde yapraklarda hafif sararma, ardından hızla solma ve kuruma görülür. Bu hastalıkla mücadele edilmesi için, tohumların temiz olması, dayanıklı türlerin ekimi, ekim nöbeti tutulması, taban arazide fazla sulamadan kaçınma gerekir.

Orobanş: bu ayçiçeğin köklerini etkileyen, kökleri saran bir ottur. Aynı zamanda veren otu diye de bilinir. Otun boyu yaklaşık 20-60 cm'ye kadar olur. Çiçekleri mor, mavi ve beyaz olabilir. Oldukça küçük olan tohumları kahverengi bir kapsülün içinde olur. Sadece bir orobanş kapsülünün içinde milyonlarca tohum olur. Bu tohumlar toprakta 10-15 yıl kadar canlı kalabilir. Ayçiçeği ekimi yapıldıktan 4-5 hafta içinde köklerde görülmeye başlar. Bitkinin çiçeklenmesinden önce toprağın yüzeyine çıkar. Bitkide çiçeklenme olduğu zamanda ayçiçeğin köklerinin her birinde 50 kadar orobanş sapı olabilir. Bu bitkilerin boyu uzamaz ve kısa olur. Aynı zamanda yaprak ve tablalarda küçük olur. Bitkinin tane verimi düştüğünden, yağ verimi de azalır. Kurak dönemlerde bu hastalık ayçiçeği daha fazla etkiler. Hastalıkla mücadelenin tek yolu ekimde dayanıklı tohum kullanılmasıdır. Bunun dışında tarlaya üst üste ayçiçeği ekmekten kaçınılmalıdır. Baklagiller, mısır, buğday, çeltik, pancar, pamuk, arpa gibi bitkiler ekilerek ekim nöbeti yapılmalıdır. Hastalığın ilaçla mücadelesi oldukça sınırlıdır.

Diğer ayçiçeği hastalıkları: Ayçiçeği etkileyen diğer hastalıklar arasında bitkideki kömürümsü tarzdaki çürümedir. Kurak dönemlerde bitki sapları kömürümsü çürümeye başlar. Rutubetin fazla olduğu yerlerde de tabla çürüklükleri olabilir. Bu nedenle dayanıklı türlerle ekim yapılmalıdır. Ekim nöbeti yapılması da faydalı olur. Ekim yapılacak tohumlar hastalıklı olmamalı ve tarlada mücadeleye devam edilmelidir.
" } ] }